Damlataşlar, Bitki Örtüsü ve Vaha Hakkında İşe Yarar Bilgiler

Damlataşlar

Yer altındaki bazı mağaraların tavanlarından aşağıya doğru, taştan birtakım saçakların sarktığını görürüz. Bunlara “sarkıt” denir. Bunların bazıları, yerden yukarı doğru yükselen dikitlerle birleşerek taştan sütunlar meydana getirirler.

Sarkıt ve dikitler, topraktan süzülerek mağaralara damlayan suların İçindeki kireçlerin sertleşip taşlaşması sonucu meydana gelirler. Su, toprağın içinden geçerken kireci eritir. Sonra da mağaranın tavanından içeri sızar. Havanın ve ihtiva ettiği karbon dioksit gazının etkisiyle bir çökelek hâline gelir ve mağaranın tavanından aşağıya doğru sarkan bir saçak hâlinde şekillenir. Bu bir sarkıttır. Damlayan sular, sarkıtın altında yerden yukarıya doğru taştan bir başka sütunun yükselmesine sebep olur ki buna da dikit denir. Bunlar zamanla birleşerek taştan bir sütun meydana getirirler.

Bitki Örtüsü

Karaların üzerinde, denizlerin diplerinde biten bütün bitkiler, dünyamızın bitki örtüsünü meydana getirirler. Bu bitki örtüsünde ulu ağaçlar, cılız otlar olduğu kadar, suların içindeki yosunlar da yer alır.

Botanik, sınıflandırılarak ayrı ayrı incelen, meal gereken bitkilerin sayılamayacak kadar çok ve çeşitli olması bakımından çok zevkli bir bilim dalıdır. Tabiat meraklıları, topladıkları çiçekleri, otları önce özel bir sözlüğün yardımıyla isimlerini bulup yazar, sonra da yine bitkiyi kurutup saklamaya yarayan özel preslerin içinde saklarlar. Bu presler kalın yapraklı bir defter biçimin, dedir, içine bitkiler yerleştirildikten sonra kabındaki kayışlar sıkılarak bitkinin, için, de sıkışarak iyice kuruması sağlanır. Eski Romalılar, çiçeklerin ve bitkilerin tanrıçası Floreyi kutlamak amacıyla çiçek şenlikleri tertip ederlerdi.

Vaha

Kuraklığın hüküm sürdüğü çöllerde bitki yetişmez. Ama çölün ortasında ortaya çıkan küçücük bir kaynağın etrafında yemyeşil bitkiden bir adacığın meydana gelmesine yardım edebilir. Buraya vaha denir. Çölün çoraklığı, kuraklıktan ötürü meydana gelmiş olmasına rağmen toprağın içinde yer yer, yeraltı su tabakaları bulunabilir. Bu su tabakaları, toprağa yeteri kadar nem verdiği için buralarda bitkiler yeşerip hayat bulabilir. Uçsuz bucaksız çölün ortasında bu yeşil adacık, uzaktan hurma ağaçlarından belli olur. Yolcular vahalarda dinlenecek bir gölge altı, içecek sutaze meyva bulabilirler. Eğer su kaynamıyorsa yer altındaki su tabakasına kuyular kazılır. Çıkartılan suyu arklarla dağıtarak sebze yetiştirmek mümkündür. Vahalar çöllerin tablet menzilleridir. Kervan yolları bu vahalardan geçer.